Một số điều nên biết khi viết fic!

[ANNY3003]

"CÁI NÌ DÀNH CHO NHỮNG BẠN NÈO YÊU VIẾT FIC NÈ" ^^



Writing is an art, writing is a skill Series.

Một số điều nên biết khi viết fic

#1 in the Writing is an art, writing is a skill Series.
by Kal Kally

Part 1: Outside the fic.


Giới thiệu: Bài này được viết dựa theo kinh nghiệm của bản thân là một người ĐỌC. Bản thân người viết không phải là một người viết fic hoặc fan fiction vô cùng tài năng gì, cũng không mong muốn lên mặt dạy đời, bài này được viết dưới cái nhìn của một người đọc chứ không phải một người sáng tác. Hướng dẫn để viết một fic chất lượng cao cũng nằm ngoài khả năng của người viết. Đây chỉ là danh sách được rút ra từ những lỗi cơ bản của những người viết truyện nghiệp dư với mục đích để các fic tỏ ra có thể đọc được.

1. Hãy để tên bạn, và tên của đồng tác giả với bạn vào dưới tất cả các phần của câu chuyện của bạn, đặc biệt là dưới tựa đề. Rất nhiều truyện được lấy về, lưu trong máy, thậm chí được in ra, do những độc giả nhưng những độc giả đó thường không bao giờ bận tâm copy thêm tên bạn nếu tên bạn để tách rời với truyện. Post truyện ở một forum cũng vậy. Thậm chí ở một số trang Web, tên của người viết còn không được đặt ở trang Web đó. Khi bạn sáng tác một câu chuyện nào đó, nghiệp dư hay không, post ở đâu cũng như vậy, bạn xứng đáng được biết tới ít nhất là chính bạn đã tạo ra câu chuyện đó chứ không phải là ai khác.

2. Khi viết, hãy luôn đặt warning cẩn thận nếu fic của bạn có chứa những nội dung dù chỉ hơi người lớn một chút hoặc những nội dung có thể gây phản cảm cho người đọc, chẳng hạn như cái chết của nhân vật chính, angst... Điều này về phía độc giả, sẽ giúp họ tránh được những truyện mà họ không muốn đọc, nếu đọc xong sẽ gây cho họ cảm giác khó chịu. Về phía bạn, nó sẽ giúp bạn tránh được một phần những lời chỉ trích nếu có.

3. Luôn luôn viết Summary. Hãy luôn luôn giới thiệu ngắn về câu chuyện của bạn. Nó giúp người đọc có được một cái nhìn về truyện đó và quyết định liệu mình có muốn đọc nó hay không, có lựa chọn đọc nó hay không giữa hàng ngàn, hàng triệu triệu những fic đang đầy rẫy trên mạng. Hãy post Summary đó ở ngoài truyện nếu có thể được, đây là trường hợp bạn post ở những trang lớn như fanfiction.net hay có trang Web riêng. Còn nếu không được như khi bạn post ở forum, thì hãy đặt nó ở đầu fic. Rất nhiều người tôi biết, trong đó có tôi, thường bỏ qua những fic khi nó không có summary.

4. Hãy cẩn thận khi viết summary. Bạn có thể đặt một phần warning vào summary. Nếu bạn viết fan fic và viết chuyện lãng mạn về một đôi nhân vật nào đó, hãy cố nói là bạn đang viết về đôi nhân vật đó. Rất nhiều người đọc chỉ muốn đọc về một đôi nhân vật mà mình yêu thích. Đọc về đôi khác có thể gây cho họ phản cảm. Cũng cố đừng làm lộ kết thúc của mình trong summary. Hãy để câu chuyện của bạn có một chút gì bí ẩn để hấp dẫn người đọc. Thường thì khi gặp một câu chuyện để lộ kết cục ngay từ đầu, người đọc sẽ bỏ qua. Bạn cũng nên hạn chế dùng những từ như "rất bí ẩn", "kỳ lạ" ở trong summary một cách tối đa trừ phi nó vô cùng cần thiết, nó làm cho người đọc cảm thấy truyện của bạn thiếu sáng tạo và đang đi theo một mô típ quen thuộc.

5. Kiểm tra lại chính tả. Cho dù bạn đang viết tiếng Việt hay đang viết tiếng Anh, hãy kiểm tra lại chính tả. Tránh viết tắt hay dùng những ký hiệu đặc biệt. Đây là điều tối thiểu mà bạn có thể làm để tôn trọng độc giả của bạn. Không có gì khó chịu hơn là đọc một câu chuyện đầy những từ viết tắt, những ký hiệu. Hơn nữa, viết tắt và ký hiệu sẽ phá hỏng những đoạn sâu sắc, những khúc miêu tả tâm lý và những hiệu ứng mà bạn tạo cho fic của bạn bằng ngôn từ.

6. Rất nhiều người khuyên là bạn nên tìm cho mình một người kiểm tra fic. (Beta-reader) Người này có thể là bất cứ ai, bạn, người thân, không cần phải là một nhà phê bình văn học, chỉ cần là một người yêu thích văn học. Đừng chọn một người kiểm tra fic không bao giờ đọc sách để giải trí, hay bản thân người đó lại dùng ngữ pháp sai trầm trọng. Khi người kiểm tra fic tìm được một lỗi sai, hãy biết ơn người đó chứ đừng tỏ ra khó chịu. Những nỗ lực của một người kiểm tra fic không phải là để đối chọi hay đả kích bạn mà chỉ là mong muốn giúp fic của bạn hoàn thiện hơn.

7. Đừng xin lỗi. Nếu fic của bạn chưa được beta (kiểm tra) thì đừng nói lên điều đó. Đừng thông báo một cách căng thẳng "đây là fic đầu tay của tôi". Nếu chính bản thân người viết fic cảm thấy phải xin lỗi độc giả về những lỗi ngữ pháp, hay là những thứ lỗi khác có thể có trong fic thì những người đọc nhạy cảm có thể nghĩ "Cảm ơn đã thông báo" và không đọc fic đó nữa. Cho dù bạn viết về nội dung gì, có làm phản cảm người đọc hay không, đừng bao giờ xin lỗi về nó. Tôi đã học được điều này, và đây là bài học mà tôi nhớ nhất, khi tôi viết một fic có nội dung có thể khiến người khác khó chịu. Một số người phản ứng lại fic của tôi, chỉ trích nội dung đó. Nhưng khi tôi xin lỗi về nó, thì tôi nhận được không ít những lời "you don't have to apologize for it", "never apologize" từ cả những người ủng hộ tôi và những người đã chỉ trích tôi. Bởi vì nếu bạn đã không yêu thích và tự hào về những gì mình viết thì post nó có ý nghĩa gì chứ? Và nếu bạn thông báo nó ra thì còn có ai muốn đọc nó nữa không? ĐỪNG POST TRUYỆN CHO ĐẾN KHI BẠN TỰ HÀO VỀ NÓ.

8. Chú ý của người viết (Author Note/AN). Một số người có xu hướng đặt AN vào ngay giữa câu chuyện của mình. Đừng làm thế. Bạn không cần phải chen ngang vào một câu AN dạng "AN: Tôi quên mất không nói, đó là người yêu cũ của cô ta." hay "AN: Viết cậu ta như thế này tôi cũng đau lắm chứ." Nếu bạn có điều gì quên mất không nhắc đến, hãy tìm cách nhắc đến ở phần sau, và mọi AN chỉ nên đặt ở đầu hoặc cuối truyện.

9. Hãy để cho mình có thời gian để viết. Đúng là có nhiều khi bạn sẽ viết được một fic hay với những tình cảm trào dâng chỉ trong một thời gian ngắn, nhưng bạn nên dành nhiều thời gian hơn cho fic của bạn. Dành thời gian để đọc lại nó và suy nghĩ về nó. Nếu bạn viết toàn bộ fic trong một phút cảm hứng dào dạt, cũng đừng nói nó ra khi giới thiệu về fic của mình, vì tâm lý người đọc là chẳng bao giờ muốn đọc một fic có vẻ không được chăm chút cẩn thận cả.

10. Đặt cho mình một hạn cuối, deadline. Hãy cố hoàn thành kịp fic của mình trước deadline đó. Tuy deadline có tác dụng kích thích bạn viết, nhưng xin nhớ deadline không phải là một thứ giết chết chất lượng. Hãy chú ý tới deadline nhưng đừng coi trọng quá mức deadline. Nếu bạn cần, thì hãy để thêm thời gian cho mình để viết một fic thật sự chất lượng chứ không phải chỉ là một sản phẩm trong cơn vội vã. Và đối với việc đọc, việc một fic đang hay dừng lại và phải chờ đợi nó update tiếp là một việc disturbing like hell, nhưng cũng đem đến một cảm giác chờ đợi rất hay chỉ có ở riêng việc đọc truyện. ^^



Một số điều nên biết khi viết fic

#1 in the Writing is an art, writing is a skill Series.
by Kal Kally

Part 2: Inside the fic


1. Đừng lập lại chính mình. Một số thông tin liên quan tới nội dung chuyện được đưa ra là cần thiết và đem lại điểm nhấn cho câu chuyện. Lần thứ hai nó được đưa ra mà không phải nhằm tạo ra tình huống truyện vẫn có thể chấp nhận được. Lần thứ ba sẽ tạo nên phản cảm. Người đọc không phải là người dễ quên. Lần thứ nhất là họ hiểu rồi. Bạn không cần phải nhắc lại nữa.

2. Nắm rõ tính cách nhân vật. Điều này rất cần thiết nếu như bạn đang viết fan fiction và đặc biệt cần thiết nếu bạn đang đi theo tình tiết có sẵn trong truyện gốc. Nên cố đừng làm sai lệch tính cách nhân vật hết mức có thể. Khi đọc một fan fic, người đọc đã có sẵn hình tượng nhân vật trong đầu, vì vậy, khi nhân vật bạn viết đi chệch với hình tượng ấy, người đọc sẽ có phản cảm. Dĩ nhiên, điều này là điều thừa đối với những truyện vui cười, Humor, vì trong thể loại này, sự làm sai lệch tính cách nhân vật được sử dụng như một công cụ để tạo tính hài hước.

3. Tránh xa Mary Sue. Mary Sue là một nhân vật quá hoàn thiện mà người viết sáng tạo nên từ mơ ước của chính mình. Đúng, có một số tác phẩm viết về Mary Sue vẫn rất hay và được yêu thích, nhưng chúng hiếm như một con mèo không thích ăn cá vậy, tác phẩm của bạn sẽ không nằm trong số đó đâu >_< Không có gì khó chịu hơn là đọc về Mary Sue. Mary Sue. Cô ta phải chết!

4. Đừng viết tắt, đừng dùng những từ phổ biến và thông dụng trong khi chat như LOL, U, Luv. Ít ra thì nó cũng giữ được cho người đọc một ấn tượng bạn là một người coi việc viết là nghiêm chỉnh, chưa cần biết truyện của bạn có hay hay không. Và điều này sẽ giúp cho những cảm xúc bạn đang muốn thể hiện cho 1 đoạn văn không bị phá hủy. Cứ thử tưởng tượng một câu chuyện bi kịch mà trong lời hội thoại, đối phương luôn được xưng hô thành U, từ 'và' luôn thành '&'..., chắc chắn bị kịch đó sẽ chuyển thành hài kịch.

5. Trước mỗi cảnh, nên giới thiệu bối cảnh về thời gian và địa điểm để người đọc không bị khó hiểu với những câu hỏi như 'Lúc nào thế nhỉ? Ở đâu đây?'. Chuyện này là không cần thiết nếu bạn viết PWP, truyện không tình tiết hoặc POV ngắn.

6. Hãy cho nhân vật một cái tên. Một số người viết có vẻ như không nghĩ ra được cái tên hay sao đó mà để nhân vật có cái tên như ***, ---, XYZ.... Xin đừng làm thế. It's disturbing like hell. Cái tên là cái căn bản nhất để xây dựng ấn tượng về một nhân vật đối với người đọc.

7. Đừng viết những truyện mà bạn hoặc bạn của bạn nhảy vào và tiếp xúc với nhân vật. Mọi dạng viết đều là một loại luyện tập tốt, nhưng có post thì hãy post ở đâu mọi người biết bạn và bạn của bạn là ai như ở forum, đừng post lên những cộng đồng viết fic lớn hoặc một trang Web riêng. Thật khủng khiếp khi phải đọc một fic mà luôn phải tự hỏi, 'người này là ai nhỉ, người kia là ai nhỉ'.

8. Tìm hiểu về những nội dung mình viết nếu bạn muốn viết AU. AU là khi bạn viết một nội dung, bối cảnh hoàn toàn khác sử dụng những nhân vật có sẵn, ví dụ như Gundam Wing đặt trong bối cảnh cảnh sát và tội phạm. Để viết chúng, ít ra bạn cũng nên biết đôi chút về những gì mình viết. Nếu bạn đặt nhân vật vào ngành cảnh sát chẳng hạn, thì ít ra bạn cũng nên biết cách ăn nói của cảnh sát. Người bình thường thì không sao, nhưng một cảnh sát thật có thể đọc fic của bạn trong lúc giải trí, và anh ta sẽ cười sặc sụa khi thấy bạn dùng sai từ ngữ.

9. Cực kỳ quan trọng. Mỗi đoạn hãy dùng một POV. POV là quan điểm của người được nói tới. Mỗi đoạn, mỗi một cảnh, hãy gắn liền nó với quan điểm, cách nhìn nhận và cảm xúc của một nhân vật. Nếu trong một đoạn bạn đang viết về Hiei, cách cậu ta nhìn em gái như thế nào, cách cậu ta đối đáp lại Kuwabara. Hiei nói chuyện với Kurama và rồi cậu ta nói. "Hiei, điều này...." Viết như thế sẽ gây khó hiểu cho người đọc, bởi người đọc cũng đang theo dõi câu chuyện của bạn dưới cách nhìn của Hiei, phản ứng đầu tiên sẽ là 'Tại sao Hiei lại tự gọi mình nhỉ?'. Sử dụng nhiều hơn một cách nhìn trong một cảnh rất dễ gây khó hiểu và rối cho người đọc.

10. Đừng dùng những từ viết HOA. Một ý trọng tâm của bạn mà bạn muốn nhấn mạnh, người đọc sẽ tự hiểu, không cần bạn phải nhắc nhở. Nếu là nhấn mạnh trong hội thoại, khi muốn nói nhân vật thể hiện sự nhấn mạnh ấy trong giọng mình, hãy dùng ký hiệu in đậm *text* hoặc dấu chấm, ví dụ như: Shut. The. Hell. Up. Và những sự nhấn mạnh như vậy cũng không nên được dùng quá nhiều, một hai lần cho một chapter là quá đủ.


May be more, may be not. ^^

[Phu0ng0601]

ko iu fic.....bởi dzệy....no idear...^^

[ANNY3003]

Rating
[G] General Audience Mọi độ tuổi đều đọc được.
[PG] Parental Guidance Suggested : Trẻ con đọc được có sự hướng dẫn của cha mẹ.
[PG-13] Parents Strongly Cautioned: Trẻ con trên 13 tuổi đọc được có sự hướng dẫn của cha mẹ.
[R] Restricted - Under 17 requires accompanying parent or adult guardian : Đối với người dưới 17 tuổi, cha mẹ cần cẩn thận khi cho phép đọc.
[NC-17] No One 17 and Under Admitted : Dành cho người trên 17 tuổi.
Thậm chí còn có một bản đưa ra những nội dung mà 1 rating có thể bao gồm.

(đáng tiếc là ko tìm được hệ thống rating cũ, hiện nay hệ thống mới cũng khá phổ biến nhưng hệ thống cũ vẫn còn được dùng nhiều, nhưng nhiều người cũng hay ghi thẳng độ tuổi)

Những gì xuất hiện trước một fan fiction.

Disclaimer: Điều kiện đầu tiên. Xuất hiện trước hầu hết mọi fan fiction. Đây là lời thông báo những nhân vật không thuộc người viết và người viết không có mục đích lợi nhuận.
Summary: Tóm tắt về một truyện, hoặc lời giới thiệu về một truyện.
Warnings: Cảnh báo về nội dung truyện. Bắt buộc phải có nếu truyện ở Rating R hoặc NC 17.
Rating: Đánh giá truyện theo độ tuổi.
Spoiler: Câu truyện có chứa một nội dung nào đó trong chuyện ở gần phần kết thúc.
Pairings: Đôi nhân vật được nhắc tới như là trung tâm ở trong truyện.
Category: Thể loại truyện.
Status: Tình trạng truyện.
Note: Mọi thứ khác mà tác giả muốn nói.
Author: Nhiều người viết luôn chữ "by [name]" ở dưới tên truyện. Nhiều người thích lập một mục riêng.
Fandom: Một nhóm các fan stuff, thường là của một tác phẩm gốc, ví dụ như Final Fantasy VII Fandom.
Feedback: Phản hồi, thường là ở đầu truyện, các tác giả thường hay ghi "Feedback, please."
Archieve: Link truyện của một tác giả được post ở một trang Web hay nhiều trang Web nào đó, có thể là do tác giả đó tự gửi, mở trang Web, hoặc do một người hâm mộ xin phép được post lên trang Web của mình.

Thường thì Disclaimer, Summary, Rating, Spoiler, Pairings, Warnings hay được dùng, còn những cái khác ít gặp hơn.

Phân chia thể loại theo dạng viết:

ABH: Anywhere but here. Truyện viết dưới ngôi thứ hai. Ví dụ như: "Bạn ngước nhìn lên trời và thấy mặt trăng đỏ máu." Rất khó viết và không phổ biến.
Actorfic: Fan fiction viết về người thật. Cẩn thận, loại này được coi như là xâm phạm sự riêng tư và có thể bị kiện.
AU: Alternative Universe. Trong truyện, những nhân vật được đặt vào những tình huống hoàn toàn không thể xảy ra trong truyện gốc hoặc hoàn toàn không dính gì đến thế giới của truyện gốc. Chẳng hạn như "Hoàng tử Harry Potter và công chúa Hermione".
Crossover: Truyện trong đó những nhân vật của một bộ truyện gốc này được viết chung với những nhân vật của một bộ truyện gốc khác. Chẳng hạn như "Kurama của YYH vs Trunk của Dragon Ball Z"
Filk: Không những dùng lời bài hát mà còn thay đổi lời bài hát theo ý người viết.
List: Một danh sách, thường là kiểu humor. Chủ yếu bao gồm: Top Ten, Những điều mà [tên nhân vật] không bao giờ nói/làm, Nếu..., [số] cách để làm một thứ gì đó.
Poem: Thơ về nhân vật hoặc tác phẩm gốc.
POV: Point of view, truyện viết dưới cách nhìn, quan điểm của một nhân vật và để ở dạng ngôi thứ nhất.
PWP: Plot? What Plot? Thường chỉ có lemon và lemon. Cốt truyện không có. Tình huống truyện không có.
TWT: Timeline? What Timeline? Trong truyện, người viết không quan tâm tới việc thứ tự xảy ra của các sự kiện trong tác phẩm gốc mà viết theo ý mình thích.
Songfic: Dựa trên một bài hát, lời bài hát đan xen với truyện và sử dụng tình cảm của bài hát cho truyện.
Vidfic: Một câu chuyện được viết dưới hình thức một bộ phim dựa trên một bài hát nào đó. Thường không có hội thoại, chỉ là các hình ảnh như xuất hiện trên màn ảnh.
Tale/ Fairy Tale: Viết lại hoặc tự sáng tác một câu chuyện cổ tích nào đó với những nhân vật của tác phẩm gốc. Ví dụ như "Prince and the bullet" mô phỏng theo "Princess and the pea" với nhân vật chính là Duo Maxwell và Heero Yuy trong Gundam Wing.
Ficlet: Một câu truyện ngắn, thực sự rất ngắn.
Fusion: Một câu truyện mà nhân vật của một tác phẩm này đóng vai một nhân vật của một tác phẩm khác. Không phải là Crossover.
Round Robin/RR: Truyện do nhiều tác giả viết, người này viết nối tiếp người kia.
Teaser: Summary hoặc một truyện ngắn giới thiệu cho truyện hoặc truyện dài.


Phân chia theo status:

Finished: Truyện đã kết thúc.
Interlude: Truyện viết xen vào một truyện dài khác hoặc một series của cùng tác giả.
One-shot: Truyện chỉ có một chapter, không liên quan tới các truyện khác của cùng người viết.
Ongoing/Incompleted: Truyện còn đang tiếp diễn.
Multi-chapter: Truyện nhiều chapter.
Prequel: Tác giả viết một truyện nào đó, rồi quyết định viết một truyện nữa mà bối cảnh xảy ra trước truyện kia. Truyện sau là Prequel.
Sequel: Tương tự như Prequel, nhưng là xảy ra sau.
Series: Một loạt các truyện nếu đứng riêng cũng được nhưng ghép vào thì sẽ thành một truyện dài.
WIP: Work in progress. Truyện còn đang tiếp diễn.

Phân chia theo Category: (Mục này dựa trên Category ở fanfiction.net)

Action/Adventure: Hành động và phiêu lưu.
Drama: Kịch.
General: Không thuộc thể loại nào hoặc quá ngại nghĩ xem truyện mình thuộc Category nào.
Humor: Truyện nhằm mục đích gây cười, hoặc không thì tính đùa cợt cũng nằm trong cách thể hiện của truyện.
Poetry: Thơ về nhân vật hoặc truyện chính.
Romance: Truyện lãng mạn.
Mystery: Có sự bí hiểm.
Horror: Chuyện kinh dị.
Parody: Truyện viết theo kiểu bôi bác hoặc gây cười về một tác phẩm gốc hoặc một nhân vật thuộc tác phẩm gốc.
Angst: Trong truyện có miêu tả những nỗi đau khổ về thể xác hoặc tinh thần đối với nhân vật chính.
Supernatural: Chứa những điều vượt ra ngoài giới hạn tự nhiên. Ví dụ như "Kurama! He got a baby!" >_<
Sci-fi: Truyện kiểu Sci-fi.
Fantasy: Câu chuyện được đặt trong bối cảnh một thế giới của phép thuật, yêu tinh, rồng...
Spiritual: Mang tính chất tinh thần.
Tragedy: Thường có bi kịch.

Phản hồi:

Feedback: Phản hồi lại cho một tác giả, thường xuất hiện trên những trang Web nhỏ.
Review: Tương tự như feedback, xuất hiện ở những trang Web lớn như fanfiction.net.
Fan mail: Thư gửi tác giả từ một người đọc, dạng như Feed back.
Flame: Phản hồi kiểu đả kích, chỉ trích hoặc góp ý.



Nguồn: dienanh.net

[Sponsored content]